NAS olarak da bilinen ağa bağlı depolama teknolojisi depolanan verileri cihazlar için daha erişilebilir hale getiren bir depolama sunucusudur. NAS, depolama alanı ağları (SAN) ve doğrudan bağlı depolama (DAS) ile birlikte 3 ana depolama mimarisinden biridir. NAS, tek bir erişim noktası sağlayarak ağa bağlı, güvenli, hataya dayanıklı bir depolama hizmeti sunar.
Ağa Bağlı Depolama Nedir?
Ağa bağlı depolama (NAS), birden fazla kullanıcının Wifi veya Ethernet kablosu aracılığıyla bir TCP/IP ağı üzerinden dosya depolamasına ve paylaşmasına olanak tanıyan merkezi bir dosya sunucusudur. Yaygın olarak NAS kutusu, NAS ünitesi, NAS sunucusu veya NAS kafası olarak da bilinir. Bu cihazların çalışması için sabit diskler, ağ protokolleri ve hafif bir işletim sistemi (OS) gibi birkaç bileşen gerekir.
Ağa Bağlı Depolama Türleri
Ölçeklenebilir Dosya Tabanlı Depolama (FBS): Ölçeklenebilir FBS veya ölçeklenebilir NAS, depolama kapasitesini artırmak için sisteme sabit disklerin eklenmesini ifade eder. IDC araştırmasına göre, katılımcıların %41’i bir veri merkezinde ölçeklenebilir FBS üzerinde, %40 üstü uygulama veya iş yükü kullanmaktadır. Ölçeklenebilir FBS, diğer depolama sağlayıcılarına kıyasla daha uygun fiyatlıdır ve bu nedenle kullanıcılar arasında özellikle caziptir.
NAS Ağ Geçitleri: NAS ağ geçitleri, depolama sistemini bölerek tek tek sunucuların birbirinden bağımsız olarak ölçeklenmesini sağlar. NAS, daha fazla sabit sürücünün basit bir şekilde eklenmesiyle ölçeklenebilirken yeni disklerin ağa tanıtılması gerekir ve bu da dosya referanslarının yeni sürücülerde yeniden eşleştirilmesini gerektirir. Mevcut NAS sistemlerinin farklı türleri kullanıcı tabanına göre de ikiye ayrılır:
Kurumsal: Kurumsal bir kullanıcı tabanına sahip olan üst düzey NAS cihazları, performansı artırmak için birden fazla sabit sürücüyü birleştiren yedekli bağımsız disk dizisi (RAID) yapılandırmasını destekler.
Küçük işletme veya Tüketici NAS: Bu tür NAS sistemi, bilgisayarlar ve mobil cihazlar aracılığıyla birden fazla çalışanın erişebileceği merkezi bir dosya depolamayı ifade eder. Tüketici NAS ayrıca bir dosya sunucusu, baskı sunucusu, yedekleme sistemi ve multimedya sunucusu olarak da çalışabilir.
NAS vs. DAS vs. SAN
Doğrudan bağlı Depolama (DAS): Bir NAS sisteminin aksine, aDAS çözümü bir ağa bağlı olmayan bir depolama aygıtıdır; bunun yerine genellikle bir bilgisayara bağlanır. Ancak o kadar yaygın olmasa da USB veya thunderbolt kablosuyla harici bir sürücüye de bağlanabilir. DAS çözümlerinin maliyeti düşük ve yapılandırması kolay olsa da ölçeklendirme kabiliyeti sınırlıdır. Depolamaya bir ağ üzerinden erişilemediğinden dosya erişimi mevcut harici bağlantı noktalarının sayısıyla sınırlıdır.
Depolama Alanı Ağları (SAN): SAN sistemleri, dosya düzeyinde depolamaya karşı blok düzeyinde depolama sağlayan NAStan farklıdır. SAN sistemleri, depolama birimine veri erişimi sağlamak için Fiber Kanal gibi yüksek hızlı ağları kullanmaları ile de ayırt edilir. Ek olarak NAS, yedekli depolama kaplarından veya yedekli bağımsız disk dizisinden (RAID) oluşan tek bir aygıt kullanırken SAN SSD ve flash depolama, bulut depolama ve daha fazlasını içeren bir aygıt ağı kullanır. SAN sistemleri ayrıca yapılandırılmış işlemsel iş yükleriyle daha fazla ilişkilendirilirken, NAS dağıtımları yapılandırılmamış iş yükleri için daha fazla kullanılır. Son olarak SAN kurulumları daha maliyetli ve karmaşık olabilir.
Ağa Bağlı Depolamanın Yararları
Esneklik: Wifi bağlantıları uzaktan erişim sağlayarak dağıtık bir işgücü arasında işbirliğini kolaylaştırır. Ayrıca farklı istemci türlerinden (örneğin UNIX, Windows ve daha fazlası) gelen talepleri de karşılayabilir. Bu işlevsellik, bulut tabanlı nesne depolamanın premium fiyatı olmadan özel bir bulutu taklit eder.
Ölçeklenebilirlik: NAS düğümleri, depolama kapasitelerini ek veya daha büyük sabit disklerle kolayca genişletebilir. Bu dağıtım kolaylığı NAS çözümlerini cazip bir seçenek haline getirir.
Veri güvenliği: NAS sistemleri, verilerinizin güvende ve emniyette olmasını sağlamak için yerleşik veri koruma hizmetleri de sunabilir.
NAS Cihazların Önemi
NAS cihazının en önemli özelliği, birden fazla kişi, birden fazla bilgisayar, mobil cihaz veya hatta uzaktan kolayca erişilebilmesidir. Diğer cihazlarla karşılaştırıldığında NAS cihazları düşük maliyetli depolama sunmaları, dosya sunucularının daha hızlı veri erişimine sahip olması ve yapılandırılmalarının kolay olması sebebiyle sektörde tercih edilirler. İşletmeler NAS cihazları alarak özel mail sistemlerini, muhasebe kaynaklı veri tabanlarını, video kaydetme, günlük veri kaydetme ve iş analizleri gibi uygulamalarını bu cihaz sayesinde destekleyebilirler. Kuruluşlar için özel bulut dağılımı ve Küçük işletmeler için esnek yerel depolama çözümleri NAS’ın kullanıcılarına sunduğu en büyük avantajlardandır.
Ne İçin Kullanılır?
Kuruluşlar NAS çözümlerini çeşitli görevler için kullanır. Bunlara örnek olarak:
- Dosya depolama ve paylaşma,
- Veri yedekleme ve olumsuz durum kurtarma için aktif veri arşivleri oluşturma,
- Sanal masaüstü altyapısı barındırma,
- Web tabanlı uygulamaları ölçme ve geliştirme,
- Medya ve torrent dosyalarının akışını gerçekleştirme,
- Kullanıcılar tarafından sık görüntülenen medyaları depolama,
- Bir dâhili yazdırma deposu oluşturma.
Ağa Bağlı Depolama Nasıl Çalışır?
İnsanların ağa bağlı depolamayı kullanmak istedikleri çeşitli yolları desteklemek için, NAS cihazlarının mimarilerine entegre edilmiş çeşitli bileşenleri vardır:
Depolamak
Genellikle sabit disk sürücülerinde, ağa bağlı depolamaların birincil işlevi dosyalarınızı depolamaktır. Ev ofis, küçük işletme veya kurumsal çalışma grubu için en popüler NAS cihazları iki ila beş sabit sürücü içerir. Birden çok sabit sürücü, tek bir sabit sürücüden açıkça daha fazla kapasite sağlar.
Ağ oluşturma
Ağa bağlı depolama cihazı bilgisayarlarınıza ağ bağlantısıyla bağlanır. Ağ bağlantısı, ethernet kablosu (kablolu) veya Wi-Fi aracılığıyla olabilir. Birçok ağa bağlı depolama cihazında USB bağlantı noktaları bulunurken, bu bağlantı noktaları NAS cihazını bilgisayarınıza bağlamak için kullanılmaz; bu USB bağlantı noktaları, şarj etmek, NAS cihazını yedeklemek veya başka bir şekilde aktarım yapmak için NAS cihazınıza diğer cihazları bağlamak içindir.
Bilgisayar/İşlemci
Dosya sistemini yönetmek, işlemleri okumak ve yazmak, uygulamaları çalıştırmak, multimedya dosyalarını (video gibi) işlemek, birden fazla kullanıcıyı yönetmek ve istenirse bulutla bütünleştirmek bilgi işlem zekâsı ve gücü gerektirdiğinden, ağa bağlı depolama cihazları bir tür CPU içerir.
İşletim sistemi
Ağa bağlı depolama cihazını yöneten bir işletim sistemi varmış gibi görünmese de, NAS cihazlarının bir işletim sistemine sahip olması gerekir. İşletim sistemi, NAS cihazlarında bulunan çok çeşitli uygulamaları çalıştırmak için de gereklidir, bunlardan bazıları:
- CRM ve ERP gibi iş uygulamaları,
- Multimedya kod çevrimi ve sunumu,
- E-posta, belgeler, elektronik tablolar vb. gibi üretkenlik araçları,
- İşbirliği ve dosya paylaşım uygulamaları,
- Özel/genel bulut entegrasyonları,
- Web sunucuları.
Kazım Emre Akarsu, 2012 yılından beri Bilgisayar Mühendisi olarak çalışmaktadır. 2017 yılında Mesnet Bilişim Teknolojileri şirketini kurmuş ve Mespact Dijital İmza Uygulaması’nı geliştirmiştir.