Zaman damgası, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda da belirtildiği üzere elektronik imzalar tarafından doğrulanan kayıtların resmiyetini belirtir. Bu kayıtlar, dijital ortamda mevcut verilerin geçirdiği süreçlerin zamanını takip etmek amaçlı tutulmaktadır.
Zaman Damgası Nedir?
Zaman damgaları, elektronik ortamda mevcut verilerin oluşturulma, değiştirilme, gönderilme, imzalanma gibi süreçlerinin doğrulanmasında kullanılır. Veriler, açık anahtar teknolojisi ile korunur ve onaylanır.
Zaman damgaları, gittikçe dijitalleşen günümüz dünyasında, elektronik verilerin bütünlüğünü ve değiştirilemezliğini garanti altına alır. Buna ek olarak zaman damgaları çizim, fotoğraf ya da araştırma gibi eserlerin fikri ve mülki haklarını da koruma altına almaktadır.
Zaman Damgası Nasıl Çalışır?
İlgili damgalar, firmalarda ya da açık Wi-Fi hizmeti veren yerlerde, kullanıcıların bu elektronik veriler üzerinde gerçekleştirdiği işlemleri kayıt altına almak, doğrulamak ve korumak amacıyla; gerçekleştirilen işlemlere zaman bilgisi ekler.
Bu şekilde kayıt altına alınan verilerin çalışma mantığı ise firewall ya da özel log cihazları ile açıklanmaktadır.
Zaman Damgası Kullanım Alanları
İlgili damganın kullanım alanları değişiklik gösterebilir. Bu damga, dijital ortamda bulunan ve üzerinde zaman verisi bulunması gereken elektronik başvurular, tutanaklar gibi elektronik verilerde karşımıza çıkmaktadır.
Bahsedilen bazı elektronik veriler aşağıdaki gibidir:
- Elektronik Belge Yönetim Sistemleri, (EBYS)
- E-devlet projeleri,
- Kayıtlı elektronik posta, (KEP)
- ASBİS,
- E-defter,
- E-fatura,
- E-arşiv.
Zaman Damgasının Amacı
İlgili damganın temel amacı elektronik verileri doğrulamak olsa da dijitalleşmenin hayatlarımızın içine işlemesi ile bu damga, gittikçe yaygınlaşmaya başlamıştır. İnternetteki dijital varlığımızın her geçen gün daha fazla yer kaplamasına paralel olarak bu hizmetin kullanım alanları da artıyor.
Yine de verilerin doğruluğunu, bütünlüğünü, varlığını ve değişmezliğini kanıtlamak ve doğrulamak adına bu damgaya ihtiyaç duyuyoruz. Bu anlamda ilgili damga, siber saldırılara karşı oldukça etkili olup adli bilişim çalışmalarında da son derece faydalıdır.
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz log kayıtları, siber suçluların ihlal sırasında kullandıkları yöntemleri belirlemede oldukça önemlidir. Bu nedenle bu log kayıtları, ilgili damga ile güvence altına alınmalıdır.
Log kayıtlarının zaman damgası ile güvence altına alınması aşağıdakileri sağlamaktadır:
- Kayıtların doğruluğu sağlanır,
- Kayıtların bütünlüğü sağlanır,
- Siber suçluların ortaya çıkarılabilmesi için deliller kanıt olarak sunulabilir hale gelir.
İlgili damga sayesinde artık suçu işleyen kişilerin tespiti, cezalandırılması ve işlediği suçun ne olduğunun anlaşılması çok daha kolay hale gelmiştir.
Zaman Damgası Kullanımı ile İlgili Yönetmelikler Nelerdir?
İlgili damga hakkında 04/05/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun; 24/10/2007 tarihli ve 26680 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Telekomünikasyon Kurumu Tarafından Erişim Sağlayıcılara ve Yer Sağlayıcılara Faaliyet Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik bulunmaktadır.
Kanun gereği olarak otel, hastane, küçük işletme, üniversite gibi insanların toplu bir ortak internet ağına bağlandığı yerler ile kafe; bar, internet kafe gibi internet erişimi olan mekanlarda ilgiili düzenlemeler yapılmalıdır.
Yani bu mekanlar, bahsi geçen damga ile spesifik verilerin hangi tarihlerde kullanıldığını ve internette mevcut olduklarını belirtmek zorundadır. Ek olarak, bu bilgilerin 2 yıl saklanması gerekmektedir.
Zaman Damgası Neden Gereklidir?
Bahsedilen damgalar, günümüzün teknoloji ile iç içe dünyasında elektronik verilerin doğru olduğunu, bütünlüğünü, değiştirilmediğini, kurcalanmadığını ve bozulmadığını kanıtlamak adına gereklidir.
Bu anlamda bu damgalar, dijital imzalar ile paralel bir işleve sahiptir. Dijital bir imza da internette yer alan sözleşmeler, belgeler, faturalar gibi önemli verileri içeren elektronik belgelerin bütünlüğünü korur. Diğer yandan bu damgalar, fikri mülkiyet haklarını da güvence altına alır.
Kazım Emre Akarsu, 2012 yılından beri Bilgisayar Mühendisi olarak çalışmaktadır. 2017 yılında Mesnet Bilişim Teknolojileri şirketini kurmuş ve Mespact Dijital İmza Uygulaması’nı geliştirmiştir.