Toplum 5.0: İnsan Odaklı Bir Yaklaşım

Toplum 5.0, endüstri 4.0 bileşenlerini gezegenin ve insanların refahı için kullanan yeni bir toplum düzenidir. Gelecekte kullanılması planlanan bu düzende teknolojinin insanların yaşamlarını iyileştirecek çözümler sağlamak için var olduğuna inanılır. Yaşam biçimini tamamen değiştirecek konsepti ve daha iyi bir toplum için geliştirilen teknolojileri anlamak için okumaya devam edebilirsiniz.

Toplum 5.0 Nedir?

Toplum 5.0, Japon hükümeti tarafından, yapay zeka, robotlar ve büyük veri gibi yenilikleri topluma dâhil ederek insanların çeşitli sosyal zorlukları çözebileceği bir toplum yaratmayı amaçlayan “Süper Akıllı Toplum” olarak tanımlanmaktadır. Teknolojik gelişmenin insanı merkeze aldığı ve dünyanın dört bir yanındaki insanların yaşamları için değerli çözümler aradığı yeni bir topluma atıfta bulunan bir sistemi ifade eder. Bir diğer tanıma göre; “ekonomik ilerleme ile sosyal sorunların çözümünü dengeleyen, siber ve fiziksel alanı yüksek düzeyde entegre eden bir sistemle insan merkezli bir toplum.” anlamına gelir.

Toplum 4.0 olarak adlandırılan bilgi toplumunda bilgi paylaşımı yeterli değildir ve işbirliği zordur. İnsanların yapabilecekleri iş sınırlı olduğu için devasa boyuttaki verilerden gerekli bilgiyi bulma ve analiz etme görevi bir yüktür. Ayrıca, azalan doğum oranı, yaşlanan nüfus ve yerel nüfus azalması gibi konularda problemler vardır. Toplum 5.0’daki sosyal inovasyon mevcut durgunluk hissini kıran ileriye dönük bir toplumdur. Toplum 5.0 üyeleri birbirine saygı duyan, nesilleri aşan ve her bireyin aktif ve keyifli bir yaşam sürdürebileceği bir toplum modeli sunar.

Toplum 1.0’dan 5.0’a

• Toplum 1.0, avlanmaya dayalıdır.
• Toplum 2.0, tarıma ve hayvanların evcilleştirilmesine dayalıdır.
• Toplum 3.0, ilk Sanayi Devrimi’nde başlamıştır ve sanayiye dayalıdır.
• Toplum 4.0, internetin yaratılması ve küreselleşmeyle başlamıştır ve bilgiye dayalıdır.

Toplum 5.0 ve Endüstri 4.0

Toplum 4.0 sanayiye dayalı, bir işin nasıl yapılacağına odaklanan bir toplum sistemidir. Teknolojiyi bir itici güç olarak tanımlayan 5.0 ise vatandaşların genel refahını gözetir ve süper zeki bir toplumu hedefler.

Toplum 4.0 konsepti altı temele dayanmaktadır: dijital toplum, sürdürülebilir enerji, akıllı mobilite, sağlıklı yaşam, sivil güvenlik ve iş teknolojisi. Toplum 5.0 ise önceki dört toplumun temellerini içerir: avcılık, tarım, endüstri, bilgi.

Özetlemek gerekirse toplum 4.0’da bilgi ve zeka üretimi teknoloji yardımıyla insanlar tarafından yapılır; 5.0’da ise bilgi ve zeka üretimi, insanların hizmetindeki yapay zeka aracılığıyla makineler sayesinde oluşturulacak.

Hedefleri Nelerdir?

Toplum 5.0’ın amacı, teknolojiyi sürdürülebilirlik ve insanlığın refahı için kullanmaktır. Toplumun merkezine insanı koyan sistem her şeyi insanın daha rahat ve kaliteli bir yaşam sürmesi için yapar. Yeni toplum düzeninin başlıca vaatleri şunlardır:

• Temizlik ve eğitim programları gibi kaynaklarla sosyal adaletsizliği azaltacak.
• Tıbbi prosedürleri hızlandıracak ve doğruluğunu artıracak.
• Yaşlanmanın etkilerini yavaşlatacak.
• Gıda üretimini artıracak ve atıkları azaltacak.
• Gelişmiş veri analizi, izleme ve kontrol yoluyla kamu güvenliğini artıracak.
• Doğal afetlerin getirdiği sorunları giderecek ve daha iyi önlemler almaya odaklanacak.
• Sürdürülebilirliği teşvik edecek.
• Fikir ve projelerin oluşturulmasında toplumsal katılımı teşvik edecek.

Ekonomik Kalkınmayı Dengeler ve Sosyal Sorunları Çözer

5.0, ekonomik kalkınmayı ve sosyal sorunların çözümünü destekleyen insan merkezli bir topluluk tasarlar. Ekonomik kalkınmanın yanı sıra sera gazı emisyonlarının azaltılması, sürdürülebilir sanayileşmenin desteklenmesi, zenginliğin yeniden oluşturulması ve dağıtılması, bölgesel eşitsizliğin düzeltilmesi gibi sosyal birçok soruna değinir.

Toplum 5.0 İnsan Odaklı Bir Toplum Getirecek

Oluşturulan yeni değer, ırk, yaş, cinsiyet ve dil farklarını ortadan kaldıracak ve farklı bireysel ihtiyaçlara göre hassas bir şekilde uyarlanmış ürün ve hizmetlerin sağlanmasını mümkün kılacaktır. İnsanlar arasında benimsenen bu anlayış ile hem ekonomik kalkınmayı teşvik eden hem de toplumsal sorunlara çözüm bulan bir topluma ulaşmak mümkün olacaktır.

Nasıl Çalışır?

Sistem gerçek zamanlı veri toplamak ve izlemek için akıllı telefonlar, endüstriyel robotlar, akıllı evler ve dronlar gibi kişi ve kuruluşlar tarafından kullanılan yaygın IoT cihazlarına bağlanır. Sosyal hizmetlerde ve toplumda kullanılabileceğinden, bu tür bir otomasyon, herhangi bir işlemin etkinliğini en üst düzeye çıkarmayı, prosedürleri hızlandırmayı, hataları azaltmayı ve masrafları en aza indirmeyi mümkün kılar.

Akıllı bir şehir, sakinlerden, cihazlardan ve aşağıda verilen sistemlerden veri toplayabilen bir şehir olacaktır (veya çoktan olmuştur, bakınız; Singapur) :

• Su şebekeleri
• Temel arındırma sistemleri
• Santral
• Şehirler trafik sistemleri
• Hastane sistemleri

Toplum 5.0’daki Zorluklar

Teoride her şeyin gerçek olamayacak kadar iyi görünen toplumsal bir sistem sunan 5.0’ın gelecekte çok sayıda şehirde uygulanabileceği tahmin ediliyor. Teknolojiyi finanse etmek, kullanmak ve kamu yönetimine entegre etmenin yanı sıra süper zeka çağına güvenli bir geçiş için yeni yasalar oluşturulması gerekiyor ve bunun gerçekleşmesi için hükümet katılımı ve liderliği kritik rol oynuyor.

Karar vericilerin ekonomik ve siyasi zorlukların yanı sıra siber güvenlik endişelerini de göz önünde bulundurması gerekiyor. Veri hırsızlığı ve bilgisayar korsanlığı, gelişmeleri yararlı olmaktan ziyade zararlı hale getirebileceğinden, 5.0 gibi teknolojileri uygulamak için ekstra önlemler almak ve yanında güvenlik artırıcı yeni teknolojiler geliştirmek önem kazanıyor.