Günümüzde yaygın olarak kullanılan Endüstri 4.0 giderek daha fazla donanım ve nitelik kazanmaktadır. Birtakım bileşenler ve teknolojilerin bir araya gelmesiyle oluşan Endüstri 4.0 bileşenleri ve sahip olduğu teknoloji sayesinde 4. Sanayi Devrimi olarak da nitelendirilmektedir. Peki, Endüstri 4.0 Nedir ve Endüstri 4.0 bileşenleri ve teknolojileri nelerdir? Bütün bu soruların cevabını yazımızda bulabilmeniz mümkün.
Endüstri 4.0 Nedir?
4. Sanayi Devrimi veya Sanayi Devrimi’nin 4. Jenerasyonu olarak da adlandırılan Endüstri 4.0 kısaca bilişim, sanayi ve teknolojinin bir araya gelmesine denilmektedir. Endüstri 4.0 ile sanayi faaliyetlerinde verimlilik, hız ve kalitenin maksimum düzeyde kullanılması hedeflenmektedir. Doğduğu yer ise günümüzde dünyanın sanayi devleri arasında yer alan Almanya’dır. Endüstri 4.0 bileşenleri ve teknolojilerinin asıl amacı ise sanayi faaliyetlerinde insan gücünü azaltarak üretimi ve makineleşmeyi hızlandırmaktır.
Endüstri 4.0’ın Faydaları
Endüstri 4.0 bileşenleri olarak adlandırılan sistemin pek çok faydası bulunmaktadır. Bu faydalar Endüstri 4.0’ın ne kadar etkin kullanıldığı ile doğru orantılıdır. Yani Endüstri 4.0 bileşenleri ve teknolojileri ne kadar etkin kullanılırsa o oranda faydası artmaktadır. Bu faydalardan başlıcaları ise şunlardır:
- Sanayi sektöründe sıkça görülen işçi temelli hataları tamamen ortadan kaldırır veya en aza indirger.
- Sanayi kuruluşlarının verimliliğini artırır, bu doğrultuda seri üretim de artar ve kuruluş kısa sürede pazar alanını genişleterek iç ticaret hacmini artırır. Böylece yüksek kâr oranları elde eder.
- Üretimde alınan verimi maksimum düzeye ulaştırır.
- Endüstri 4.0’ın sahip olduğu bileşenler ve teknolojiler sayesinde hatasız ve profesyonel üretim sağlanır.
- Çevre dostudur. Ayrıca mevcut kuruluşun üretimde kullandığı kaynakları en doğru ve en verimli şekilde kullanır. Böylece hem doğa hem tüketici hem de üretici elde edilen ürünü maksimum düzeyde faydalı kullanır.
- Etkin kullanımı ile iş modellerinde esneklik sağlar. Böylece iş modellerinin kısa sürede çeşitlenerek gelişmesine olanak tanır.
- Sistem izleme ve arıza tespit özellikleri sayesinde arıza veya aksaklık durumunda sorunun nereden kaynaklandığını tam olarak anlamayı sağlar. Böylece zaman kaybetmeden direkt müdahaleye olanak tanır.
- Hammadde temini ve ürünlerin üretim maliyetlerini minimum orana indirir.
- Makine gücünün maksimum düzeyde kullanılmasını sağladığından insan gücüne olan ihtiyacı büyük oranda ortadan kaldırır.
Endüstri 4.0 Bileşenleri
Endüstri 4.0 olarak tabir edilen teknoloji birtakım bileşenlerden oluşmaktadır. Bu bileşenler bir zincirin halkaları gibi birbirine bağlı olarak değerlendirilir. Diğer bir tabirle bu bileşenlerin ortaya çıkardığı teknolojilerin bütününe Endüstri 4.0 denilmektedir. İşte Endüstri 4.0 bileşenleri şunlardır:
Daha Fazla Özelleştirme
Endüstri 4.0 bileşenleri arasında daha fazla özelleştirme ilk sıradadır. Endüstri 4.0 dünya çapında 23.000 kullanım alanına sahip üç boyutlu yazıcı teknolojilerine sahiptir. Bu da üretimi artırdığından özelleştirme olanaklarını genişletmektedir.
Gelişmiş Analitiğin Tam Entegrasyonu
Endüstri 4.0 bileşenleri arasında gelişmiş analitiğin tam entegrasyonu büyük bir öneme sahiptir. Yani endüstri 4.0 yazılımları firmanın yapısına, üretim, satım ve hammadde temini süreçlerine tam olarak uyum sağlayabilecek ve herhangi bir problem yaşanmadan faaliyetlerini sürdürebilecek analitik bir teknolojiye sahiptir. Böylece doğrudan üretim artmakta ve daha fazla kitleye hitap edebilme olanağı sağlanmaktadır.
Nesnelerin İnternetinin Dâhil Edilmesi
Internet of Things IoT teknolojisinin Türkçe karşılığı Nesnelerin İnterneti olarak tanımlanmaktadır. Endüstri 4.0 bileşenleri arasında son derece önemli bir yere sahip olan IoT teknolojisi ile dijital üretim, yüksek kapasite ve verimle gerçekleştirilmektedir. Bu teknolojide fiziksel nesneler birbirleriyle ve daha büyük teknolojilerle bağlantılı olduğundan gelişmiş bir iletişim ve tedarik ağı sağlanmaktadır. Böylece hem Endüstri 4.0 bileşenleri uyum içerisinde çalışmakta hem de teknolojinin tam entegrasyonu sağlanmaktadır.
Buluta Artan Güven
Bulut teknolojisi, Endüstri 4.0 bileşenleri arasında önemli bir yere sahiptir. Endüstri 4.0’ın kullandığı bulut teknolojisi sayesinde işletmeniz için gereken her türlü bilgi bir arada bulunmaktadır. Bu bilgi bütünlüğü ise merkezileşmeyi artırır, tüm sektör kazanımları için araştırma sürecini hızlandırır ve açık kaynak iş birliği sunar. Verilerin silinmesi veya yok olma tehlikesi karşısında dijital bir yedekleme sistemi sunar. Tüm bunlar ise temelde Bulut teknolojisine olan güveni artırarak Endüstri 4.0’ın gelişmesini hızlandırır.
Otonom Robotlar
Otonom robotlar, Endüstri 4.0 bileşenleri arasında özellikle depolama üretim alanlarında sağladığı kolaylıkla bilinmektedir. Depolama ve üretim alanlarının en verimli ve en etkin olarak kullanılmasına olanak tanıdığından rutin işlemler hatasız ve hızlı bir şekilde yürütülür. Sağladığı depolama kolaylığı sayesinde ise daha fazla insanla iç içe çalışma zorluğunu ortadan kaldırır. Böylece iş kazası ve üretim hatası gibi sorunların minimum seviyeye inmesine yardımcı olur.
Endüstri 4.0 Teknolojileri
Endüstri 4.0 bileşenlerinin oluşturduğu kullanım kolaylığı Endüstri 4.0 teknolojileri olarak açıklanmaktadır. Endüstri 4.0 teknolojileri üretim, satış gibi pek çok faaliyetin etkin, doğru, hızlı ve güvenilir bir şekilde yürütülmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda bu teknolojilerin kullanımı da son derece önemlidir. Doğru kullanımlar ile firma kısa sürede üretim hacmini genişleterek büyüyebilir ve kâr oranını yükseltebilir. Endüstri 4.0 teknolojileri ise şunlardır:
- Nesnelerin İnterneti (loT)
Endüstri 4.0 teknolojisi, dijital üretimi gerçekleştirebilmek amacıyla IoT adı verilen teknolojiyi kullanmaktadır. IoT teknolojisi sayesinde dijital üretimde yüksek kapasite sağlanmakta ve verimlilik artmaktadır. Bu şekilde tüm araç, cihaz, robot ve simülasyonlar sahip oldukları sensörler aracılığıyla etkin bir veri akışına sahip olmaktadır.
- Bulut Bilişim
Endüstri 4.0 bileşenleri ve teknolojilerinden biri olan Bulut Bilişim sayesinde işletmeler gerekli tüm bilgilerin bir arada bulunacağı ve kategorik olarak tasnif edilebileceği bir sisteme sahiptirler. Ayrıca bu bilgiler güvenli bir şekilde yedeklenmektedir. Bulut bilişim teknolojisinin Endüstri 4.0 teknolojisine tam entegrasyonu sayesinde firmalardaki merkezileşme artmakta ve bu durum da firmaların hızlıca gelişimine olanak sunmaktadır.
- Dijital İkiz
Endüstri 4.0 teknolojisinde etkin olarak kullanılan Dijital İkiz, sanal bir hizmet modelidir. Fakat bu sanal hizmet modeli diğerlerinden farklıdır. Burada üretilen ürünün fiziksel özellikleri doğrultusunda sanal bir kopyası yaratılmaktadır. Endüstri 4.0 bileşenleri ve teknolojileri söz konusu olduğunda ise bu sanal kopya yani Dijital İkiz etkin bir şekilde kullanıcılara sunulmaktadır. Burada ürünün hammaddesi, yapım aşamaları, yaşanabilecek olası sorunlar ve ürünün avantajları sanal olarak sunulmaktadır. Yani fiziksel ürünün bir dijital ikizi yaratılmaktadır.
- Siber Güvenlik
Endüstri 4.0 teknolojisi sayesinde işletmelerin verileri bir arada sunulmaktadır. Bu veriler ise gelişmiş bir siber güvenlik ağı ile güvence altına alınmaktadır. Böylece verilerin hacklenmesi ya da istenmeyen kişilerin eline geçmesi gibi bir durum Endüstri 4.0 bileşenleri ve teknolojileri, işletmelere güvenli bir ortam yaratmaktadır.
- Yapay Zekâ
Endüstri 4.0 bileşenleri ve teknolojilerini pratikleştiren temel unsurlardan birisi yapay zekânın etkin bir şekilde kullanımıdır. Özellikle üretim sürecinde Endüstri 4.0 teknolojisi ile tam bir uyum yakalayan yapay zekânın faydaları üretim sonrası süreçte de kendisini etkin bir şekilde göstermektedir. Çünkü yapay zekâ insanın bilişsel işlevlerini taklit edebilme yeteneğine sahip olarak üretilmektedir. Böylece insanları, makineleri, ürün ve verileri akıllıca birbirine bağlayarak etkin bir zincir oluşturur.
Kazım Emre Akarsu, 2012 yılından beri Bilgisayar Mühendisi olarak çalışmaktadır. 2017 yılında Mesnet Bilişim Teknolojileri şirketini kurmuş ve Mespact Dijital İmza Uygulaması’nı geliştirmiştir.