Geleneksel parolalar, uzun süredir güvenlik sistemleri için bir zayıflık noktası olarak görülmektedir. Durum böyle olunca kurumlar güvenlik standartlarını iyileştirmek için alternatiflere yönelmeye karar vererek biyometrik güvenlik sistemlerinden faydalanmaya başlamıştır. Biyometrik tanıma teknolojisinin hızlı gelişimi, biyometrik güvenlik sistemlerinin fiziksel erişim kontrolü için giderek daha fazla kullanılmasına yol açmıştır. Sadece bankalar gibi yüksek güvenlikli yerlerde değil, aynı zamanda ofis kompleksleri gibi daha düşük güvenlik seviyelerine ihtiyaç duyan ortamlarda da biyometrik sistemler yaygın olarak kullanılır.
Biyometri, birçok kişisel ve kurumsal güvenlik sisteminde gelişmiş bir katman olarak yükselmeye devam eden bir teknolojidir. İnsan biyolojisinin ve davranışlarının eşsizliği harika bir koruma sağlayarak biyometrik güvenlik sistemlerinin temelini oluşturur. Ulusal kimlik uygulamaları, bilgisayar güvenliği, dijital imza, sınır kontrolü gibi her alanda biyometrik tanımcıları kullanmak mümkündür.
Biyometrik Güvenlik Sistemleri Nedir?
Biyometrik güvenlik, insanları davranışsal veya biyolojik özelliklerine göre otomatik olarak tanıyan bir yazılım kullanmayı içerir. Kullanılan tanımlayıcılar arasında parmak damarları, avuç içi damarları, yüzler ve irisler bulunur. Günümüzde en sık kullanılan biyometrik teknoloji, düşük fiyatı nedeniyle parmak izi tanımadır. Yüksek güvenlikli ortamlar için ise iris tanıma en iyi doğruluğu sağlar. Bazı biyometrik güvenlik sistemleri, bir veya daha fazla algılama teknolojisini birlikte kullanmayı tercih edebilir.
Nasıl Çalışırlar?
Kişilerin benzersiz biyometrik kimliği, bilgisayarlarda, telefonlarda, kısıtlı erişim odalarında ve binalarda parola sistemlerini geliştirmek ve güvenliği artırmak için kullanılabilir. Biyometrik güvenlik sistemleri sayesinde bir erişim kilidini açmak için insan vücudu anahtar olarak kullanılır. Eşsiz bir sistem olan insan vücudu dokuların benzersiz olması nedeniyle yüksek güvenlik sağlayan bir sistemdir.
Bir kişinin biyometrik verileri elde edildikten ve haritalandıktan sonra, gelecekteki erişim girişimleriyle eşleştirilmek üzere kaydedilir. Çoğu zaman bu veriler şifrelenir ve cihaz içinde veya uzak bir sunucuda saklanır. Kimliğin doğrulanması için biyometrik tarayıcılar kullanılır. Biyolojik taramalar, daha önce kaydedilen veri tabanıyla eşleşerek çalışır.
Türleri
Başka uygulama alanları olsa da biyometri büyük bir çoğunlukla güvenlik sebebiyle kullanılır. Biyometri genellikle üç grup halinde incelenebilir; biyolojik biyometri, morfolojik biyometri, davranışsal biyometri.
Biyolojik biyometri özellikleri genetik ve moleküler düzeyde kullanır. Bunlar, kişinin vücudunun sıvılarının bir örneğiyle değerlendirilebilecek DNA veya kanını içerebilir.
Morfolojik biyometri ise vücudunun yapısını içerir. Gözler, parmak izi veya yüz şekli gibi fiziksel özellikler, güvenlik tarayıcılarıyla daha sonra kullanılmak üzere haritalanabilir.
Davranışsal biyometri, her bir kişiye özgü kalıplara dayalıdır. Kişinin yürüyüş tarzı, konuşma tarzı, hatta klavyede yazı yazma tarzı davranışsal biyometriye örnektir.
Biyometrik Güvenlik Sistemlerinin Faydaları
Biyometrik güvenlik sistemleri adından da anlaşılacağı gibi en çok güvenliği güçlendirmek için başvurulan bir teknolojidir. Biyometrik sistemlerle güvenliği artırılarak güçlendirilmiş cihazların en önemli faydalarından biri, korumayı büyük ölçekte artırmalarıdır. Çünkü bir erişim kartı ya da anahtar çalmak çok kolayken, bir parmak izini kopyalamak veya çalmak çok zordur.
Bahsedilen güvenlik sistemleri ayrıca çok faktörlü doğrulama için de kullanılabilir. Bu, çift katmanlı ve kuvvetli bir güvenlik önlemi sunar. Örneğin birisi rozetini takdim ettikten sonra, iddia ettiği kişi olduğunu doğrulamak için ayrıca parmak izini kullanabilir. Böyle bir seçenek PIN kullanmaktan daha güvenlidir.
Biyometrik güvenlik sistemleri kullanıcılara daha fazla kolaylık sunar. Parolaları, kartları, pinleri kaybetme, çalma veya unutma risklerini ortadan kaldırır. Bir kartı veya anahtarı unutmak kolayken, biyometrik veriler her zaman kişinin yanındadır. Sağlanan güvenlik sistemleri, eller serbest ya da uzun mesafe tanıma teknolojilerine izin veriyorsa, kolaylık bir seviye daha öteye taşınabilir. Örneğin, kişi girişten geçerken yüzünü taratarak binaya kolayca girebilir.
Kullanım Alanları
Günümüzde biyometrik sistemler sadece güvenlikte değil; hastanelerde, spor salonlarında, cep telefonlarında, bankacılık işlemlerinde ve Facebook’ta da kullanılmaktadır. Biyometrik sistemlerin kullanım alanlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Bina-tesis-ofis gibi alanlarda erişim yetkilendirme işlemlerinde kullanılabilir.
- Üretim alanları, hastaneler veya medikal çalışma alanları gibi hijyen gereksinimleri yüksek olan ortamlarda kullanılabilir.
- Kurumsal data, bilgisayar ve network güvenliği olan odalarda kullanılabilir.
- Personel takibi, kontrolü ve sürekliliği gereken yerlerde kullanılabilir.
- Kıymetli eşyaların saklandığı kasalarda kullanılabilir.
- Hudut kapılarında ve geçiş noktalarında kullanılabilir.
- İnternet bankacılığı ve ödeme işlemlerinde kullanılabilir.
Biyometrik Güvenlik Sistemleri Örnekleri
Hassas belgeleri ve değerli eşyaları korumak için gelişmiş biyometrik sistemleri kullanılabilir. Yaygın biyometrik güvenlik örnekleri arasında ses tanıma, parmak izi tarama, yüz tanıma, iris tanıma, ve nabız sensörleri vardır. Bazı bankalar müşterilerinin kimliklerini doğrulamak için ses tanıma sistemlerini kullanıyor. Ayrıca yakın gelecekte kalp atışlarını izleyen cihazların da bankacılık sektöründe kullanılacağı düşünülüyor. Ünlü otomotiv markası Ford, arabalara biyometrik sensörler koymayı bile düşünüyor.
Yakın geçmişte, biyometrik sistemler dünya genelinde e-Pasaportlara dâhil edilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’nde e-pasaportlar, kişinin yüzünün, parmak izinin veya irisin dijital fotoğrafını içeren bir çipe sahiptir. Dahası çipin yetkisiz veri okuyucuları tarafından okunmasını ve verilerin gözden geçirilmesini önleyen bir teknoloji de kullanılmaktadır.
Bunlara ek olarak, online sözleşmelerde, sözleşmeye katılan tarafların kimlik doğrulamasını yapmak için biyometrik sistemlerinin sağladığı teknolojilerden faydalanır. Bu parmak izi tanıması ya da yüz tanıması şeklinde olabilir. Taraflar için hassas bilgiler içeren sözleşmeler bu şekilde güvenli olarak saklanabilir.
Kazım Emre Akarsu, 2012 yılından beri Bilgisayar Mühendisi olarak çalışmaktadır. 2017 yılında Mesnet Bilişim Teknolojileri şirketini kurmuş ve Mespact Dijital İmza Uygulaması’nı geliştirmiştir.