Sağlıkta Dijital Dönüşüm ve İnovasyon

Teknoloji trendleri sayesinde bireysel ve toplumsal yaşam da hızlı bir şekilde değişmekte ve dönüşmektedir. Dijital teknolojiler, birçok alanda olduğu gibi sağlık sektörünü de etkisi altına almıştır. Bu teknolojilerin, iş verimliliğini arttırmak ve hizmet kalitesini yükseltmek gibi önemli etkileri vardır. Sağlık sektörü dijital dönüşümün etkisiyle gün geçtikçe tanı, tedavi ve tedavi sonrası süreçlerde gelişme gösterirken online randevu, doğru bilgiye erişme, soru sorma gibi pek çok noktada da çözümler sunmaktadır. Sağlıkta dijital dönüşüm sayesinde tele-sağlık, mobil sağlık ve dijital hastane uygulamaları önem kazanmıştır.

Sağlıkta Dijital Dönüşüm Nedir?

Sağlıkta dijital dönüşüm, sağlık alanında yeni bir kavram olmamakla beraber altyapı, yeni dijital sağlık uygulamaları, dijital dosyalar, bu dönüşümün kendisini ortaya koymaktadır. Dijital dönüşüm ile tıbbi uygulamalar, kan değerleri, bulgular gibi verilere sistem üzerinde kolaylıkla ulaşılabilir. Verilerin akıllı bir biçimde bağlanması, hastalara daha hızlı tedavi olanağı sunar. Ayrıca dijitalleşme verimli bir dijital sağlık sistemi için olanaklar sağlar. Cihazların ve sitemlerin ağ bağlantısı, doğru teşhis ve tedavi tercihlerine imkân tanır. Sağlıkta dijital dönüşüm çeşitli iş modellerini de ortaya çıkarmaktadır. Çevrimiçi terapi teklifleri ve teletıp uygulamaları artık daha etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Bu durum hareketsiz hastalar için değerli bir konfor alanı yaratır.

Sağlık Sektöründe Dijital Dönüşüm Uygulamaları

Mobil sağlık uygulamaları, son dönemlerde pek çok işletme, akıllı telefonlardan aktarılabilen yaşamsal verileri bir araya getiren ve analiz yapan yazılımlar üretmektedir. Kalp hızı, vücut ısısı, günlük adım, kan basıncı, uyku düzeni, besinlerdeki kaloriye kadar gösteren dijital sağlık ile ilişkili veri üreten çok sayıda uygulama karşımıza çıkmaktadır. Tablet, mobil cihaz ve kablosuz araçlar mobil sağlık uygulamaları olarak karşımız çıkmaktadır. Sağlıkta dijital dönüşüm hayatı olumlu bir şekilde etkilemeye devam edecektir.

Nesnelerin İnterneti yani akıllı bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve akıllı saatlerin hayatımıza girmesiyle hayati değerlerin (nabız, tansiyon) anlık takibi kolaylaştı. Dijital sağlık bilişim, iletişim ve internet teknolojilerinin sağlık alanında kullanılmasıdır. İlerleyen dönemlerde insandan bağımsız, internet üzerinden bağlantı kuran ve yaşamı kolaylaştıracak pek çok cihaza sahip olunacağını tahmin edilmektedir. Bu cihazların pek çoğunun sağlık alanında yer alacağı düşünülmektedir. Örneğin, hastanede olmayan ama özel bakım gereksinimi olan bir kişinin, sabah yürüyüşü esnasında tansiyonunun yükseldiğini belirleyen vücut sensörü, hastanın cep telefonuna tansiyonu yükseldiğinden dolayı oturması gerektiğini mesaj olarak iletir. Bu mesaj aynı zamanda doktorunun da cep telefonuna aktarılır. Mesaj, hastaya bağlı olduğu merkezi kişinin tansiyonunun düşmediği bilgisini ilettiğinde, kişiye en yakın hastaneden ambulansın yola çıkmasını sağlar. Ambulans doktoru, aynı zamanda hastanın bilgileri için doktorundan izin alır. Ambulansa alınan kişiye müdahale yapılırken, doktoruna görüntülü bir şekilde bağlanılır.

Sağlıkta Dijital Dönüşümde Yaşanan Zorluklar

Sağlıkta dijital dönüşüm hastalarınıza nasıl bir deneyim yaşattığınızla bağlantılıdır. Sağlık alanında elde edilebilecek en etkili dijital dönüşüm, yeni düşünme pratikleriyle beraber kurumları ve hastaları içine alan kültürel bir dönüşümü gerçekleştirmektir. Sağlıkta dijital dönüşüm ile yaşanan zorluklar bazen teknolojik olmayan durumlardan kaynaklanır. Dijital dönüşümdeki en dikkat çeken zorluk kültürde gerçekleştirilmek istenen değişimlere karşı direnç olduğudur. Sağlıkta dijital dönüşüm yaşanırken bu alanda toplanan büyük veriyi koordine edecek, sınıflayacak, analiz yapacak ve sonuçlar üretecek insan kaynağı eksiği vardır. Ayrıca verilerin saklandığı veri tabanlarına erişim sorunları, e-nabız gibi uygulamalarda toplanan verilerin analizi ve süreçlerin belirlenmemiş olması sebebiyle veriden istenilen ölçüde yararlanılmamaktadır.

Sağlıkta Dijital Dönüşüm Trendleri

1. Talep Üzerine Sağlık Hizmeti

Sağlıkta dijital dönüşüm her alanda kendini göstermeye başlamıştır. Bilgisayardan ya da mobil cihazdan istenilen yer ve zamanda küresel ölçekte elde edilen bir sağlık uzmanı havuzuna erişmek, sanal randevu almak, görüntülü görüşme ile uzmanla iletişim kurmak, son dönemlerde sağlık alanını talep üzerine sağlık hizmeti sağlama modeline doğru değiştirmiştir. Pandemi nedeniyle sağlık hizmetlerine erişim belirli ölçüde azaldığından, teletıp çözümlerine talepte artmıştır. Talep üzerine sağlık hizmeti, kalıcı bir durum haline gelmiştir. Hastalar ve uzmanlar, bu teknolojiyi benimsemeye başlamıştır.

2. Sağlıkta Büyük Verinin Önemi

Büyük veri kullanımı ile hastalıkların dağılımına, kişilerin tedavilere erişim oranlarından bir ilacın hedef kitle durumunu tahmin etmeye kadar pek çok çıkarım yapılabilir. Büyük verinin uygulanması hastane çalışanına daha verimli bir iş alanı sunar. Kan basıncı, kalp atışı ve solunum hızı gibi durumları izlemek için hasta yataklarının olduğu kısımda sensörler kullanılır. Dolayısıyla herhangi bir değişim durumunda uzmanlar hızlı bir biçimde uyarılır. Sağlıkta dijital dönüşüm sayesinde veri depolanması, yönetimi ve analiz kullanımı ile sağlıkta büyük veri yönetimi sağlanacaktır. Dolayısıyla yeni tanı ve tedavi yolları oluşturulabilecek, tıbbi hata ve kayıplar minimuma inecektir.

3. Sanal Gerçeklikle Tedavi

Sanal gerçeklik, bir bilgisayar ortamında oluşturulan, işitsel ve görsel duyulara hitap eden cihazlar kullanılarak bulunduğunuz alandan sanal dünyayı tecrübe etme imkânı sağlayan sistemin ismidir. Dönüşen teknolojik araçlarla beraber sağlık sektörünün önemli bir bölümünde kullanılmaya başlanmıştır. Örneğin VReha isimli bir proje bulunmaktadır. Bu projeye göre VR gözlükler ile bireyin kâğıt üzerinde gerçekleştireceği test sanal ortama taşınmıştır. Bu sayede daha kesin bir teşhis konulması hedeflenmiştir. Aynı zamanda projede kişilerin teşhisten sonra bilişsel güçlerini önemli ölçüde arttırması adına bu teknolojiden faydalanmak amaçlanmıştır.

4. Giyilebilir Tıbbi Cihazların Yaygınlaşması

Giyilebilir cihazlar, kişilerin kalp atışı ve kandaki oksijen seviyeleri gibi pek çok konuları takip edebilir. Bu teknolojinin kullanımı sağlık sektöründe de artmaya başlamıştır. Tedavinin önemli olduğu kadar süreç ve sonrasında bireyin değerlerinin takip edilmesi de önemlidir. Bu durum ayrıca iyileşme dönemini de etkilemektedir. Birçok giyilebilir cihazda kalori takibi, adım sayar, egzersiz takibi gibi özellikler bulunmaktadır.

5. Tahmine Dayalı Sağlık Hizmeti

Tahmine dayalı sağlık hizmeti, yazılım araçları sayesinde hastanın var olan bilgilerinden gelecek durumu hakkında tahminlerle kişiye özel tedavi yöntemlerinin geliştirilmesidir. Sağlık çalışanlarının tecrübesi, hastanın tıbbi geçmişi, demografik bilgileri ile beraber gelecekteki durumu hesap edilerek gerçekleştirilir. Tahmine dayalı analiz, kişiler tarafından geliştirilen teorilerden sağlanan akla ve mantığa dayanır.

6. Yapay Zekâ

Pek çok alanda karşılaştığımız ve önemli değişimlerin önünü açan yapay zekâ, sağlık alanında da kritik bir konumda bulunmaktadır. Yapay zekâ çok sayıda birleşenden oluşan bir teknolojidir. Çoğunlukla hastalardan alınan birtakım test sonuçlarını analiz ederek kişilere özel bir tedavi uygulaması sağlamak için kullanılmaktadır. Bu durum sağlık sektörüne verileri doğru yorumlamada önemli avantaj sağlamaktadır. Genetik hastalıklar, kanser gibi belli başlı bazı hastalıkların teşhisinde ve tedavi yöntemlerini hızlı takip edebilmeleri sayesinde kişilere özel tedavi sunabileceklerdir. Gelecekte sağlık sektöründe bulunan her kişi yapay zekâ teknolojisini kullanabilecektir.

7. 5G Mobil Teknolojisi

5G teknolojisi sağlık alanında önemli bir role sahiptir. 5G’nin hızı ve güvenilirliği sayesinde uzaktan hasta izleme alanında gelişmeler olacaktır. 5G teknolojisi, tıbbi ve giyilebilir cihazlar, tıbbi nesnelerin interneti ile devamlı tedaviyle yaşamak zorunda olan hastaların ya da yaşlıların bilgileri, uyarı sistemleri ve anlık veriler sağlayacaktır.