Çalışan memnuniyeti, bir kuruluşun genel nabzını belirlemeye yardımcı olan önemli bir ölçüttür. Bu nedenle çalışan memnuniyeti kuruluşlar için geçmişte hiç olmadığı kadar önem verilen bir konu haline gelmiştir. Kuruluşlar sürekli olarak çalışan durumunu izleyerek veya anketler gerçekleştirerek memnuniyet eğilimlerini ölçmeye çalışır.
Çalışan Memnuniyeti Nedir?
Çalışan memnuniyeti çalışanların işlerine ve iş yerlerine karşı hissettikleri duyguları, memnuniyeti ve gösterdikleri tavrı tanımlayan bir terimdir. Çalışan, memnuniyetini iş yerinde nasıl hissettiği, yaptığı işe karşı nasıl hissettiği, ekip arkadaşlarına karşı nasıl hissettiği gibi birçok etkene göre belirleyebilir. Ayrıca, istek ve ihtiyaçların karşılanıyor olup olmaması da önemli bir belirteçtir. Çalışan verdiği çaba ve zaman karşılığında işverenin isteklerine katkı sağlarken aynı zamanda kendi istek ve ihtiyaçlarına da karşılık verilmesini talep eder.
Çalışan memnuniyeti çalışandan çalışana değişebilecek bir ölçektir. Yani, aynı ortamda, aynı koşullarda çalışan iki kişinin beslediği hisler birbirinden farklı olabilir hatta tamamen zıt olabilir. Böyle bir faktör göz önünde bulundurulduğunda, kuruluşların çalışan memnuniyetiyle ilişkili aldığı kararların kapsayıcı özellikler barındırması gerekir.
Yüksek Çalışan Memnuniyetinin Önemi
Çalışanların iş yerindeki mutsuz ruh halleri müşteriyle olan etkileşimi büyük oranda etkiler. Çalışanların müşteriye karşı tavrı, tepkileri, düşünceleri ruh halinden etkileneceği için memnuniyetsizlik müşteriyle olan tüm iletişime yansır.
Müşteri memnuniyeti müşteriyle birebir iletişimde olmayan çalışanların ruh halinden de etkilenir. Örneğin, mutsuz çalışanlar işe verimli bir şekilde odaklanamaz ve sonuç olarak üründe ve hizmette hatalar veya eksiklikler ortaya çıkar. Pozitif bir çalışma ortamında çalışan kişiler ise yaptıkları işe değer verir ve her zaman en iyisini ortaya koymaya çalışır. Bu yaklaşım, işin kalitesini artırır ve hata oranını en aza indirir. Ayrıca, işe kendini adayan çalışanlar kendi kişisel hayatlarında gerçekleşen çeşitli sorunların işe yansımaması ve işi kötü etkilememesi için çaba sarf eder.
Kuruluşlar çalışan memnuniyetine önem vermezse kuruluş için faydalı olan çalışanları kaybeder. Çalışan iş yerinde çeşitli sebepler dolayısıyla mutlu değilse bulunduğu yerden ayrılarak değer gördüğünü hissettiği ve kendini geliştirebileceği bir iş yerinde çalışmak isteyecektir. Kaybedilen çalışan, sahip olduğu değerli bilgileri yeni çalışma ortamına taşıyacağından kuruluşa zarar verebilir veya yeni iş yerine rekabet üstünlüğü sağlayabilir.
Çalışma koşullarından ve aldığı maaştan memnun bir çalışan çalıştığı kuruluşu çevresine memnuniyetle tavsiye eder. Çalışan tavsiyeleri tüm iş başvuruların %7’sini ancak tüm işe alımların %40’ını oluşturduğundan en etkili işe alım yöntemi olarak kabul edilir.
Çalışma ortamından ve koşullarından memnun olmayan çalışanlar daha fazla yatırım gerektirir. Mutsuz çalışanlar diğer çalışanlara kıyasla daha fazla öğrenim, gelişim ve ek kariyer yardımına ihtiyaç duyar. Olası bir işten ayrılma durumunda ise insan kaynaklarının yeniden işe alım ve yeniden eğitim maliyetlerine bütçe ayırması gerekir.
Çalışan Memnuniyeti Nasıl Arttırılır?
Her sektör birbirinden farklı çalışma ortamlarına sahip olduğu için çalışma memnuniyeti için tek ve katı bir tanım yoktur. Çalışan memnuniyeti için sektörler ayırt edici özelleştirmelere ihtiyaç duyabilir ancak yine de çalışan memnuniyetine yönelik her işyerinde uygulanabilecek yaklaşımlar da vardır.
1. Beklentilerinizde Gerçekçi Olun
Kuruluşun gerçekçi olmayan veya imkânsız hedefleri olması iş ortamını ve çalışanları stres altına sokar. Ekip liderlerinin çalışanlar üzerinde baskı kurarak sınırlarını zorlamalarını istemesi çalışan motivasyonundan oldukça uzaktır. Çalışanların endişeli bir ruh haliyle, verimsiz bir şekilde çalışmasına sebep olur. Ayrıca baskı altında olan çalışanlar sorunlarını dile getirmekten çekinir ve bu da farklı problemlerin ortaya çıkmasına sebep olur.
2. Takdir Edin
Çalışan değer gördüğünü hissettiği oranda yaptığı işe değer verir. Duygusal zekâyı ön plana çıkartmak ekibinizi tanımanıza ve çalışanlarınızın size ve işine daha fazla değer vermesine sebep olur. Çalışanları tamamladıkları işler için takdir etmek çalışanların değer gördüklerini hissetmelerine ve daha verimli olmak için çabalamalarına yardımcı olarak çalışan memnuniyetini artırır.
3. Uzun Vadeye Odaklanın
Liderlerin kısa vadeli kazançlar üstüne çok fazla odaklanması ve sabırsızlanması hem iş verimini düşürür hem de çalışanları strese sokar. Bunun yerine, uzun vadeli kazançlara odaklanmak çalışanların vizyon ve misyonu daha rahat benimsemelerini sağlar. Çalışanların uzun vadeye odaklı çalışmaları stres faktörünü büyük oranda ortadan kaldırabilir.
4. Daha Fazla İletişim Kurun
Ekip içi iletişim kuruluştaki herkes için önemli ve faydalı bir eylemdir. İletişimin eksik olması durumunda birçok anlaşmazlık ve aksaklık ortaya çıkar. İletişim kültürünün tüm ekip çalışanları tarafından benimsenmesi ve uygulanması kişilerin soru sormaktan çekinmemesini sağlar. Bir işe başlamadan önce konu hakkında beş soru sormak veya cevaplamak, hata düzeltmekten daha az zaman alır ve daha az maliyetlidir.
5. Çalışan Refahını Önemseyin
Çalışanlarla iletişim kurarak, tamamlanan işleri takdir ederek veya basit gündelik konuşmalara zaman ayırarak çalışanlarınızla aranızda özel ve seviyeli bir bağ oluşturabilirsiniz. Çalışanlarınız onların mutluluğunu önemsediğinizi fark ettiklerinde bile tavrınızdan mutlu olacaktır.
6. Öğrenme için Fırsatlar Sunun
Çalışanların kendilerini geliştirebilecekleri bir iş ortamı sağlamak çalışanlara sürekli yinelenen hedefler sunar. Çalışanlar öğrenmeyi tamamladıklarını düşündüklerinde yavaş çalışmaya ve çabuk sıkılmaya başlarlar. Sonuç olarak ise kendilerini geliştirebilecekleri farklı ortamlarda bulunmak isterler. İş yerinde çalışanlar için eğitim programları düzenleyerek çalışanlarınızın işlerine bağlı kalmalarını ve kendilerini geliştirerek işlerinde daha başarılı olmalarını sağlayabilirsiniz.
7. Sıkça Geri Bildirim Verin
Çalışanlar yaptıkları işler karşılığında geri bildirim ister ancak geri bildirimin dürüst ve samimi olması gerekir. Açık sözlü ve dürüst olursanız, yapıcı eleştirilerde bulunursanız çalışanlarınız fikirlerinize önem verir ve saygı duyar. Çalışanlarınızla en azından ayda bir kez ilerlemeler hakkında görüşün ve tartışın.
8. Avantajlara Çok Fazla Odaklanmayın
Çalışanlara çeşitli avantajlar sunmak çalışan memnuniyetini ve motivasyonunu artırmak için oldukça etkili bir yöntemdir. Çalışanlar zaten avantajların farkında olacağından ekip liderlerinin sürekli avantajları dile getirmesi gereksizdir ve genellikle hoş karşılanmaz. Çalışanların en çok tercih ettiği avantajlardan biri esnek programlardır. Esneklik ekip liderlerinin çalışanlarına güvendiklerini gösteren bir detaydır. Çalışanların bunu bilmesi ve işlerin de söz sahibi olması memnuniyet açısından oldukça önemlidir.
9. Çalışanları Güçlendirin
Çalışanların yaptıkları işten tatmin olması için kontrolün kendilerinde olduğunu bilmeleri ve başarının onlara bağlı olduğunu hissetmesini sağlayın. Çalışanlar ne kadar özgür olursa işlerine o kadar çok bağlanır.
10. İşlerinde Kolaylık Sağlayın
Çalışanların işlerini daha rahat tamamlamalarını sağlayacak teknolojilerden yararlanın. Teknolojik gelişmeler hem işin kalitesini artırır hem de çalışana kolaylık sağlar. Çalışan var olan bir teknolojiyle basit bir şekilde halledebileceği bir iş için yetersizlikler sebebiyle gereğinden fazla zaman ve çaba sarf etmek istemez. Bunun için çok pahalı veya büyük sistemlere sahip olmanız gerekmez. Örneğin, dijital imza teknolojisini benimserseniz çalışanlarınızı birçok uğraştırıcı ve uzun süren evrak işlerinden kurtarırsınız. Ayrıca kağıt giderlerinden büyük oranda tasarruf sağlarsınız.
Kazım Emre Akarsu, 2012 yılından beri Bilgisayar Mühendisi olarak çalışmaktadır. 2017 yılında Mesnet Bilişim Teknolojileri şirketini kurmuş ve Mespact Dijital İmza Uygulaması’nı geliştirmiştir.